Description
Draaijakkals – George Weideman
“Pure voëlent, ekke. Op ‘n krom takkie uitgeskyt.” So beskryf Nicolaas Alettus Lazarus, oftewel Vossie, homself. Hy is ‘n stofpoepertjie wat in ‘n oomblik van wellus in ‘n buite-oond in die Onderveld verwek is. Sy tweede naam kry hy van sy ma, Let Lyf. Sy peetpa is die Boerejood George McLachlan Lazarus. En die naam Nicolaas is een van enkele leidrade dat hy dalk die kind kan wees van Klaas Duimpie – ‘n swerwer met ‘n legenda-riese swingel en baie aliasse.
Sy ma sterf tydens die Groot Griep en hy beland in die sorg van priesters en nonne. Stormskade deur wind en grondonteiening daarna dwing Nicolaas en ander grootmaakkinders om ‘n oorle-wingstog aan te pak – ‘n epiese avontuur waarin sy pad met vabonde en ongehoorsame meisies kruis. Gewapen met die raaiselagtige dokumente in sy egg-box en ‘n onstuitbare verbeelding, loop hy op die spoor van sy vermeende vader. En soos elkeen bly hy steeds soek na sy “ander helfte”, na die oerpatroon wat op syne pas.
Draaijakkals vertel in ruie Afrikaans van ‘n stuk lewe wat in 1913 begin, en wat na vreemde, soms woeste wedervarings in die dorre Noordweste, die ott Duitswes en Betsjoeanaland eindig in Kimberley met sy Groot Gat, wanneer die Tweede Wêreldoorlog begin. In die tradisie van die egte skelmroman word hier die draak gesteek met geveinsdheid en ander samelewingsverskynsels, veral die Hitler-verering in Duitswes net voor die oorlog, terwyl die goeie dinge van die lewe – kos, drank, seks – met oorgawe gevier word.
In die agtergrond bly huiwer die vrae van die egte tusseninner en gedwonge swerwer: Wie is ek? Waar hoort ek? Wat het van my harts-grond geword? Dis ‘n roman vol onwettigheid, burlesk, soms hartseer, meeslal vol skreeusnaakse karakters en potsierlike avonture. En met genoeg ondermyning om die leser heel anders te laat kyk na politiek, ras, seks en identiteit in die eerste dekades van die twintigte eeu.
